Van de Nadort opent de bijeenkomst bij Brandsma Spanga, georganiseerd door PVO (Platform Veilig Ondernemen) Noord-Nederland, de drie OWO-gemeenten Ooststellingwerf, Weststellingwerf en Opsterland en het RIEC Noord-Nederland. Tijdens de bijeenkomst staat ondermijning centraal. Dat is wanneer de criminele onderwereld zich mengt in de bovenwereld. Bijvoorbeeld door drugs te produceren in een leegstaande schuur of wiet te kweken tussen de maïsplanten.

“Ons buitengebied is uitgestrekt en de capaciteit van handhaving en politie beperkt. Het is een illusie om te denken dat we als overheid alles in de gaten kunnen houden”, zegt burgemeester Van de Nadort. ,,Laten we daarom vooral kijken wat we samen kunnen doen om het criminelen zo moeilijk mogelijk te maken.”

Hij begrijpt dat het heel aantrekkelijk kan lijken om snel veel geld te verdienen. ,,Maar ik zeg bewust ‘lijken’. Want als je één keer ‘ja’ hebt gezegd tegen deze figuren, kom je niet meer van ze af. En naar het geld kun je fluiten.”

De burgemeester noemt ook nog de bordjes, die onlangs in opdracht van de OWO-gemeenten zijn gemaakt. Op de bordjes staat de kreet ‘Samen voor een veilig buitengebied’. Ondernemers in het buitengebied kunnen het bordje ophangen bij hun bedrijf. Daarmee geven ze aan dat er voor criminele activiteiten op hun erf geen ruimte is. Wie geïnteresseerd is in zo’n waarschuwingsbord kan dit aangeven bij de toezichthouders van de gemeente.

Vanuit de lucht

De OWO-gemeenten hebben samen een drone aangeschaft, om vanuit de lucht te controleren op illegale activiteiten. Daar heeft één van de aanwezige melkveehouders uit de buurt ervaring mee. ,,Een jaar of zeven geleden had ik het mais in het veld van een buurman staan. Daar cirkelde een tijdje een klein vliegtuigje boven. Niet veel later stond de politie voor de deur. Of ik wel wist dat er hennep tussen mijn mais stond.” De wietkwekers zijn waarschijnlijk ’s nachts met een bootje naar het veld gevaren. ,,Ze hadden een grote cirkel platgetrapt, en daar de plantjes tussen gezet. Ik wist van niks. Je schrikt er wel even van!”

Ogen, oren en neuzen

En dan heeft deze boer nog geluk gehad. ,,Bij drugcriminaliteit komt veel geweld kijken. Vooral als het niet gaat zoals de criminelen willen.” Dat zegt Gaby de Ruiter, vertrouwenspersoon Ondermijning bij LTO Noord. Ze roept bewoners van de buitengebieden op om zoveel mogelijk te melden bij de politie. ,,Jullie zijn de ogen, de oren en de neuzen van de politie. Dus zie je een vreemd voertuig op het erf van de buren, misschien wel met een buitenlands kenteken? Of krijg je een veel te hoog bedrag aangeboden om je lege stal te verhuren? Meld het, bijvoorbeeld via Meld Misdaad Anoniem. Jouw melding kan net dat ene puzzelstukje zijn, waarmee een drugshandel wordt opgerold.”

De Ruiter geeft aan dat zij altijd een luisterend oor biedt als mensen te maken krijgen met ondermijnende criminaliteit. ,,Bijvoorbeeld als je advies wilt, of je verhaal kwijt wilt. Maar ook als je het vermoeden hebt of het slachtoffer bent van drugscriminelen. Ik ben er óók voor die mensen die in de knel zitten en geen uitweg meer zien.”

Wasverzachter en anijs

Gelukkig hebben de meeste aanwezigen op de bijeenkomst ‘Samen voor een Veilig Buitengebied’ nog niet met ondermijning te maken gehad. Ze nemen met veel belangstelling een kijkje bij de kraampjes van Toezicht & Handhaving van de OWO-gemeenten, PVO Noord-Nederland, de brandweer, politie, RIEC Noord-Nederland en Meld Misdaad Anoniem. Met name de blauwe vaatjes met geuren die vrijkomen bij de productie van verschillende soorten drugs, bij PVO op het kraampje, wekken de interesse. ,,Ik heb nooit geweten dat wasverzachter gebruikt kan worden om de geur van een drugslab te verbloemen”, zegt één van aanwezigen. ,,Of dat de geur van xtc op anijs lijkt!”

Foto: Lenus van der Broek